یزدفردا فرهنگی -یادداشت -انتخاب مطلب :امیرترقی نژاد :هفته گذشته فرصتی شد تا به همراه همسرم از نمایشگاه مطبوعات بازدید نمایم .
ایسنا:برگزاري مستقل نمايشگاه براي دومين سال پياپي و استقبال خوب بازديدكنندگان از آن به گونه‌اي كه باعث شد ساعت كار نمايشگاه در دو روز پايان هفته يعني 30 آبان و اول آذرماه و همچنين به مدت يك روز يعني تا سوم آذرماه تمديد شود، نشان از آن داشت كه با وجود نگراني‌هاي برخي درباره جدايي زمان برگزاري نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها از نمايشگاه كتاب تهران، رسانه‌ها به تنهايي نيز توانسته و مي‌توانند مخاطبان فراواني را براي بازديد به نمايشگاه بياورند؛ چراكه بسياري از دست‌اندركاران منتظر بودند تا ببينند جدايي زمان برگزاري نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها از نمايشگاه كتاب تهران، چه بنيه‌اي را در جذب مخاطب، ازسوي رسانه‌هاي گروهي نمايان خواهد ساخت، بويژه آنكه در اين دوره، محل برگزاري نمايشگاه نيز نسبت به سال گذشته كه مركزيت بيشتري از نظر موقعيت شهري داشت، يعني از كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان (خيابان حجاب) به مصلاي امام خميني (ره) تغيير يافت.
در هرصورت، سيل بازديدكنندگاني كه در روزهاي آخر هفته به محل برگزاري نمايشگاه مراجعه كردند كه ميزان قابل توجهي از آنان را علاقه‌مندان نسل جوان تشكيل مي‌دادند، بار ديگر ثابت كرد رسانه‌هاي گروهي، مخاطبان خاص خود را دارند و ميزان مراجعه‌هاي دوره‌هاي پيشين آن نيز غيرواقعي و تحت تاثير حضور در نمايشگاه كتاب نبوده است.
هرچند برخي از دست‌اندركاران رسانه‌هاي حاضر در نمايشگاه همچنان معتقدند برگزاري همزمان دو نمايشگاه، تنوع طيفي بيشتري را در نزد بازديدكنندگان ايجاد مي‌كرد كه به‌شكلي آرام و ممتد، در طول ساليان برگزاري، از سراسر كشور به نمايشگاه مطبوعات تزريق شده بود؛ برخي هم بر اين باورند كه شرايط موجود در برگزاري نمايشگاه و استقلال آن، اعتبار و حس اعتماد به‌نفس بيشتري را براي شركت‌كنندگان ايجاد مي‌كند، ضمن اين كه به عقيده‌ي برخي اهالي رسانه، اين برگزاري مستقل، همچنين باعث شده بود مخاطبان حرفه‌يي رسانه‌ها به نمايشگاه آمده و در نتيجه غرفه‌داران پاسخگوي سوالات حرفه‌يي‌تري از سوي بازديدكنندگان نسبت به سال‌هاي گذشته باشد.
در نمايشگاه امسال همچنين نمايندگان رسانه‌هاي حدود 25 كشور خارجي ( تقريبا از هر پنج قاره) حضور داشتند كه نشان دهنده توجه بيش‌تر و جديت مسوولان به برگزاري بين‌المللي نمايشگاه بود؛ چراكه حضور رسانه‌هايي از كشورهاي مختلف قطعا در تعامل رسانه‌يي ايران با ساير كشورها و همچنين استفاده از تجربيات رسانه‌هاي خارجي بسيار موثر است.
البته به نظر مي‌رسيد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين خود رسانه‌هاي داخلي برنامه‌ريزي مناسبي مانند برگزاري نشست‌هايي ميان رسانه‌هاي داخلي و خارجي جهت برقراري مناسب‌تر اين تعامل را نداشته و نتوانستند از فرصت چند روزه‌ي نمايشگاه بهره‌ي كافي براي اين امر ببرند.
اما مكان برگزاري نمايشگاه پانزدهم نيز اولين باري بود كه - البته پس از دومين نمايشگاه رسانه‌هاي ديجيتال - ميزبان اهالي مطبوعات، خبرگزاري‌ها و علاقه‌مندان به امور رسانه‌يي مي‌شد كه به عقيده‌ي بسياري از همين افراد، محل خوب و مناسب‌تري براي برگزاري اين رويداد فرهنگي بود.
در نمايشگاه امسال با وجود آنكه تمام 560 غرفه شركت كننده در يك سالن قرار داشتند و به ترتيب نوع و حوزه‌ي فعاليت، از ابتدا تا انتهاي سالن شبستان مصلي در كنار يكديگر قرار گرفته بودند، اما مانند سال گذشته باز هم برخي موسسات مطبوعاتي در مكان جداگانه‌اي (در كنار خبرگزاري‌ها و مقابل در ورودي) نسبت به ساير روزنامه‌ها قرار گرفته بودند كه اين امر هم نارضايتي و گله‌مندي برخي از غرفه‌داران روزنامه‌ها را باعث شده بود.
البته نشريات ادبي، استاني، تخصصي و ورزشي كه سال گذشته از مكان اختصاص يافته به خود چه از لحاظ مكاني و چه مساحت، بسيار گله‌مند بودند، امسال در محل مناسب‌تري قرار گرفته و تقريبا همه‌ي آن‌ها نيز از اين اتفاق راضي بودند.
هرچند كه نوع چينش شطرنجي غرفه‌ها و درنتيجه ممكن نبودن انتخاب مسير خطي مشخص در كوتاهترين زمان، يكي از ايرادهايي بود كه بازديدكنندگان را در سر زدن به همه غرفه به دشواري دچار مي‌ساخت.
بلندگوي نمايشگاه نيز گرچه بسيار فعال بود و هر چند دقيقه يك بار از ورود مسوولان و شخصيت‌ها و نيز محل استقرارشان در آن لحظه خبر مي‌داد و نيز نسبت به دوره گذشته از مساوات بيشتري در برخورد با غرفه‌هاي حاضر در نمايشگاه برخوردار بود، اما در بسياري مواقع در اعلام برنامه‌ها تاخير داشت و همچنين ارايه زودتر برگه اعلام مهمان از سوي غرفه‌داران براي جلوگيري از اين تاخير نيز باعث مي‌شد قبل از ورود مهمان به غرفه‌ي مورد نظر نام و محل استقرارش از بلندگو اعلام شود.
غرفه‌هاي آراسته شده با هزينه‌هاي سنگين چندده ميليوني برخي موسسات مطبوعاتي و خبرگزاري‌ها از جمله موارد قابل توجه نمايشگاه امسال نيز بود، كه شايد يكي از دلايل آن، الگوسازي بود كه از دوره گذشته صورت گرفته و يكي از چند سرفصل انتخاب غرفه‌هاي برتر در سال پيش "غرفه‌آرايي" بود كه مانند ساير سرفصل‌ها، سه برگزيده هم داشت.
اين در حالي است كه امسال هم كه بدون اعلان قبلي، به‌جاي انتخاب در چند سرفصل و هر سرفصل سه انتخاب، كلا از جمع خبرگزاري‌ها و نيز از جمع روزنامه‌هاي حاضر در نمايشگاه، هركدام تنها يك انتخاب صورت گرفت، غرفه‌آرايي همچنان به‌عنوان يكي از ملاك‌هاي انتخاب غرفه‌ي برتر در اين دوره نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها نيز بود. شايد همين امر علتي بود كه به ترويج تجمل‌گرايي در اين نمايشگاه فرهنگي منجر شد.
اما معاون وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي از حضور موثر و چشمگير دست‌اندركاران در غرفه و پاسخگويي به مخاطبان، تعداد بازديدكنندگان از غرفه‌ها، حضور به موقع دست‌اندركاران در غرفه در ايام برگزاري، ارتباط خوب با بازديدكنندگان و همكاري با مسوولان نمايشگاه، به‌عنوان ديگر عوامل انتخاب غرفه برتر نام برد.
به گفته‌ي وي نشريات دوست دارند به نوعي خود را معرفي كنند؛ يكي از ويژگي‌هاي نمايشگاه هم اين است كه آرايش غرفه‌ها به گونه‌اي جذب‌كننده‌ي مخاطبان باشد. اگر طراحي صفحه اول نشريات جذاب نباشند، قطعا موفق نخواهند بود؛ پس اين نكته خوبي است كه تمام نشريات به سمت جذب مخاطب از طريق ظاهر غرفه‌هاي خود باشند. البته گاهي اوقات خود سادگي غرفه باعث جذب مخاطب مي‌شود.
حضور روابط عمومي‌ها جهت ارايه گزارشي از دستاوردهاي دستگاه‌ها و سازمان‌هاي مختلف در 30 سال پس از پيروزي انقلاب نيز يكي از مواردي بود كه براي اولين بار در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها‌ي امسال اتفاق افتاد.
اين حضور گرچه مي‌توانست فرصت مغتنمي براي تعامل بهتر ميان رسانه‌ها و روابط عمومي‌ها و همچنين پاسخگويي به مشكلات و مسايل مردم باشد، اما كمتر از آن استفاده شد؛ چرا كه مسوولان مختلف در بازديد از نمايشگاه كمتر در غرفه‌هاي روابط عمومي‌هاي خود حاضر شده و به سوالات مخاطبان و بازديدكنندگان پاسخ دادند كه البته اين عملكرد، از جمله موارد مورد انتقاد از برخي غرفه‌ها نيز بود.
ضمن آنكه دست‌اندركاران اين غرفه‌ها نيز نسبت به محل استقرار خود در قسمت انتهايي سالن گله داشتند. هرچند خود اين موضوع باعث شد در بازديد رييس جمهوري اسلامي ايران از نمايشگاه كه از همين قسمت انتهايي سالن صورت گرفت، اين خبرگزاري‌ها و برخي از روزنامه‌هاي كثيرالانتشار حاضر در نمايشگاه باشند كه فرصت ميزباني از رييس‌جمهور را نيابند.
نكته ديگر اينكه با توجه به آنكه تعامل با مخاطب و استفاده از نظرات و انتقادات او براي كيفي‌تر شدن رسانه‌ها يكي از مهمترين دلايل و اهداف برگزاري نمايشگاه‌هاي مطبوعات و خبرگزاري‌ها محسوب مي‌شود، اما به نظر مي‌رسد اين امر از سوي بسياري از اهالي رسانه به فراموشي سپرده شده است؛ چرا كه در طول مدت برگزاري نمايشگاه در اغلب غرفه‌ها به ويژه رسانه‌هاي نام‌آشناي مردم، غرفه‌داران به جاي پاسخگويي به سوالات مخاطبان عام، در حال دعوت از مهمانان مختلف براي حضور در غرفه‌هايشان بودند؛ اين در حالي است كه "حضور چشمگير و موثر دست‌اندركاران در غرفه و پاسخگويي به مخاطبان" از جمله موارد موردنظر برگزاري نمايشگاه نيز بوده است كه به‌نوعي فرصتي مغتنم هم مي‌تواند باشد براي دوسويه كردن ارتباط ميان رسانه و مخاطب در طول يك سال فاصله برگزاري نمايشگاه‌ها.
اما پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني نيز كه امسال براي اولين بار در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها حضور داشتند، چندان پررنگ ظاهر نشدند.
معاون مطبوعاتي و اطلاع‌رساني وزير فرهنگ وارشاد اسلامي درباره‌ي حضور اندك پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني در پانزدهمين نمايشگاه بين‌المللي مطبوعات و خبرگزاري‌ها اظهار كرد: قرار بود پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني كه در سايت ساماندهي پايگاه‌هاي اينترنتي ثبت شده‌اند و كار خبري نيز مي‌كنند در نمايشگاه امسال حضور يابند كه اين اتفاق نيز افتاده است.
وي افزود: اما درباره‌ي حضور اندك آن‌ها شايد به دليل آنكه امسال تجربه‌ي اول ما بود و فرصت كافي در اختيار پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني قرار داده نشد كه بتواند در نمايشگاه حضور پيدا كنند.
هرچند خود اين حضور دوباره اين پرسش را به ذهن ما متبادر كرد كه جاي شركت پايگاه‌هاي اينترنتي خبري دقيقا كجاست؛ جشنواره و نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها، جشنواره (نمايشگاه) رسانه‌هاي ديجيتال، نمايشگاه نشر الكترونيكي، نمايشگاه قرآن يا...؟ و آيا اين حضور چندگانه نشان از خاصيت چندوجهي اين پايگاه‌هاست، يا دقيق نبودن تعاريف ما از نمايشگاه‌هاي يادشده؟
و اما نمايشگاه پانزدهم در روز پاياني ساعاتي را از ميزباني مخاطباني باز ماند كه پشت درها به‌انتظار ورود بودند؛ يكي در فاصله تا ساعت 11(پايان بازديد رسمي از نمايشگاه) و ديگري در ساعت پاياني؛ زيرا نمايشگاه در روز پاياني خود تنها تا ساعت 16 ميزبان بازديدكنندگان بود و چون در اين‌باره اطلاع‌رساني لازم انجام نشده بود، علاقه‌مندان با توجه به ساعت پاياني آن در روزهاي قبل يعني 19 همچنان در حال آمدن براي بازديد از نمايشگاه بودند. ضمن اينكه با وجود استقرار دستگاه چك وسايل در كنار در ورودي نمايشگاه، مراجعه غرفه‌داران به چادرهاي بيرون از شبستان براي دريافت وسايلشان نيز با بي‌نظمي‌هايي همراه شد.یزدفردا
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 24,ژانویه,2025